Hà lão gia mặc vào bộ quân trang màu vàng kiểu cũ đã được giặt sạch sẽ, cả người tức thì có vẻ tinh thần hơn rất nhiều, thần thái sáng láng.

Hà Mộng Doanh vốn muốn lấy ra bộ lễ phục tướng quân của gia gia được trao quân hàm khi tuổi 55, ông cụ mặc vào bộ này sẽ đặc biệt uy phong, tuy nhiên sau khi cầm vào tay, chị lại bất đắc dĩ buông xuống.

Ông cụ thực sự quá gầy so với vài chục năm trước. Hà tư lệnh viên khi đó phong nhã hào hoa, khí khái biết nhường nào. Bộ lễ phục tướng quân đại biểu cho một thời kì hưng thịnh vĩ đại này, ông cụ đã không thể mặc vừa. Có thể, trong cảm nhận của ông cụ, kiểu quân trang cũ càng có vẻ tri kỷ hơn, thoải mái hơn.

Ông cụ mặc vào bộ quân trang màu vàng, rồi quay vào gương soi, rất thoả mãn gật đầu, lại muốn đưa tay cài cúc áo, nhưng hai tay đã hơi run rẩy, Hà Mộng Doanh vội đi tới cài cúc áo cho gia gia.

Hà lão gia đưa tay vỗ đầu đứa cháu gái, mỉm cười gật đầu.

Hà Mộng Doanh lại lấy ra bốn miếng huân chương vàng lóng lánh --được trao vào tuổi 55, gồm có "huân chương Bát nhất hạng nhất", "huân chương độc lập tự do hạng nhất", "huân chương Giải phóng hạng nhất", một cái khác được trao tặng vào năm 88 "huân chương vinh dự hồng tinh công huân hạng nhất".

Hà lão gia khoát tay nói:

- Cái này không cần đeo, cất hết đi.

Hà Mộng Doanh miễn cưỡng cười:

- Đeo đẹp hơn mà. . .

Hà lão gia cười nói:

- Đẹp thì đẹp thật, nhưng gia gia đã qua cái tuổi để đeo nó rồi.

Hà Mộng Doanh muốn nói thêm, nhưng thấy Liễu Tuấn khẽ lắc đầu với chị.

Rất rõ ràng, bản thân ông cụ đã cảm giác thời khắc đã gần đến, đây là thời gian cuối cùng của ông, có thể nói mỗi một phút đồng hồ đều rất quý giá, dây dưa lâu trên những vấn đề thế này, hiển nhiên là rất không sáng suốt.

Bản thân ông cụ mặc dù muốn bình yên đi đến đoạn đường cuối cùng trên nhân sinh trăm năm, nhưng đã đến địa vị như ông ngày hôm nay, rất nhiều khi quả thực là thân bất do kỷ. Những gì mà ông nói đều sẽ được ghi lại, đã là di chúc, cũng có thể coi như là di ngôn chính trị để mà giải mã.

Ông cụ chậm rãi ngồi xuống chiếc ghế bành trong phòng khách rồi bảo:

- Tất cả mọi người ngồi đi, trò truyện với lão già này một chút. . .

Hà Trường Chinh, Hà Đông Tiến và Liễu Tuấn ba người liếc nhau, rồi theo lời ngồi xuống.

Hàng năm Hà gia đều có cuộc họp gia đình, chỗ ngồi của ba người họ hầu như đều đã cố định. Hà Mộng Doanh vẫn còn chưa yên lòng nên cầm lấy cái ghế ngồi cạnh ông cụ, tùy thời có thể ứng phó với "tình huống đột xuất".

Thư ký của ông cụ rất cơ linh, cầm tới máy chụp ảnh bắt đầu quay chụp lại.

- Liễu Tuấn này, chuyện của cậu tính thế nào rồi?

Hà lão gia mỉm cười hỏi Liễu Tuấn.

Tất cả mọi người thoáng trố mắt, không ngờ chuyện thứ nhất mà ông cụ hỏi chính là việc của Liễu Tuấn. Mặc dù tất cả mọi người biết ông cụ rất ưu ái Liễu Tuấn, nhưng vào lúc này, người thứ nhất mà ông hỏi là Liễu Tuấn vẫn có vẻ ngoài dự đoán của mọi người. Tuy nhiên vừa nghĩ lại cũng thấy bình thường.

"Kết hợp chặt chẽ" Hà Vũ hệ cùng Liễu Tuấn lại, chính là "phương châm" mà ông cụ đã định ra.

Liễu Tuấn hạ thấp người, cung kính đáp:

- Vâng thưa gia gia, đã định ra rồi ạ. Sau Phiên họp toàn thể VI kết thúc sẽ qua đó.

Hà lão gia khẽ giương mày:

- Đó là ý kiến của bản thân cậu?

Liễu Tuấn gật đầu:

- Vâng, là ý kiến của cháu.

Hà lão gia nở nụ cười, rồi khẽ thở dài một tiếng:

- Tốt. . .hiện tại là thời kỳ hòa bình, nếu là những năm chiến tranh, cậu mà không đi tham gia quân ngũ, thực sự quá đáng tiếc

Ông cụ đã từng không chỉ một lần nói với người bên cạnh mình, nếu như là những năm chiến tranh, người như Liễu Tuấn chính là nhân vật thống soái trời sinh. Tuy nhiên cho dù thời kỳ hòa bình, tài năng của người này vẫn không thể che giấu được.

- Không cần phải lo lắng nhiều, không quản là chính trị quốc tế hay là chính trị trong nước, mặc dù thiên biến vạn hóa, nhưng xét đến cùng cũng chỉ là một câu nói, đó chính là câu của Lưu chủ soái(Lưu Bá Thừa) đã từng nói qua - hiệp lộ tương phùng, kẻ dũng thắng, cậu phải nhớ kỹ.

- Vâng, gia gia, cháu nhất định sẽ nhớ kỹ.

Liễu Tuấn cung kính đáp.

Trên thực tế, Hà lão gia cũng biết Trung ương có người đề xuất để Liễu Tuấn đi Thiên Sơn. Có một số đồng chí cá biệt vốn còn lo lắng Hà lão gia sẽ ra mặt ngăn cản, nhưng mà từ đầu chí cuối, ông cụ chưa nói một từ. Chỉ vì ông cụ rất rõ tính cách của Liễu Tuấn, cũng tin tưởng năng lực của Liễu Tuấn.

Liễu Tuấn đi Thiên Sơn, có thể là lựa chọn tốt nhất.

- Cậu rất giỏi.

Hà lão gia ôn hòa nhìn Liễu Tuấn, lát sau khẽ nói.

Con mắt của Liễu Tuấn không tự chủ được đã ươn ướt.

- Trường Chinh, Đông Tiến, những việc phía sau thì không cần tranh làm gì. Việc gì nên đánh giá thì đánh giá.

Nói hết việc của Liễu Tuấn, Hà lão gia chuyển qua nói với hai đứa con trai, giọng điệu rất là bình tĩnh. Chuyện này cũng từng có tiền lệ. Một số lão đồng chí đức cao vọng trọng khi tạ thế, con cái vì lời đánh giá trên phó cáo nên đã ầm ĩ không vui với các lãnh đạo Trung ương. Hà lão gia rất chướng mắt loại cách làm này. Vì theo ông thấy, đây hoàn toàn bởi vì đám con cháu không biết phấn đấu, mình chưa có vốn và năng lực vững vàng, nên mới đành phải dựa vào sự che chở của các lão đồng chí. Nói với cái tên hoàn mỹ hơn thì chính là "tối đại hóa hiệu quả và lợi ích chính trị."

Giờ đây Hà Vũ hệ từ lâu đã thành cây đại thụ che trời, tại quân giới chính giới đều sở hữu địa vị và lực ảnh hưởng hết sức quan trọng, ông cụ cũng không muốn bởi vì việc tạ thế của mình mà nhận được sự ảnh hưởng hay liên lụy gì.

Đây cũng là điểm mà ông cụ cho rằng đáng để kiêu ngạo nhất.

Có câu tục ngữ là "giàu không tới ba đời", đây chính là nói con cháu không biết phấn đấu. Tại Hà gia thì không tồn tại vấn đề này.

- Dạ.

Hà Trường Chinh gật đầu, xem như là trả lời.

Giữa cha con họ, hơn mười năm đều đối đáp như vậy, ai cũng lấy làm lạ.

Vốn theo ý kiến của Hà Đông Tiến, lời này của ông cụ không thể tùy tiện đáp ứng. Vạn nhất nếu như lời đánh giá thấp quá, vậy làm sao khiến người tâm phục? Không nói đến thế hệ con cháu trự hệ như họ, dù cho các vị tướng quân của Hà Vũ hệ cũng cảm thấy ủy khuất. Nhưng Hà Trường Chinh đáp ứng không chút do dự, Hà Đông Tiến cũng không cần phải nhiều lời nữa.

Kỳ thực Hà Trường Chinh đáp ứng thẳng thắn như vậy, bản thân cũng đang thể hiện ra một sự tự tin cực độ.

Hà lão gia nói tiếp:

- Tro cốt không cần đưa về quê hương, cứ an táng lại nghĩa trang đi, rất nhiều ông bạn cũ đang chờ ta ở dưới, ha ha, chắc rất náo nhiệt.

Nói đến đây, khóe miệng ông cụ nở một nụ cười, hình như rất là hài lòng. Rất nhiều chiến hữu của ông quả thực đều đang ngủ yên nơi nghĩa trang. Ông cụ có lẽ nhớ tới tình nghĩa chân thành tha thiết của các chiến hữu cùng với những năm tháng chiến tranh.

Nghe gia gia lấy giọng điệu khoan thai như vậy đàm luận hậu sự của mình, Hà Mộng Doanh trong lòng chua xót, nhịn không được xoay người lau nước mắt.

***

Buổi chiều, bí thư Thành ủy Minh Châu Hà Duyên An khẩn cấp chạy về thủ đô. Hôm qua cô mới rời khỏi thủ đô về Minh Châu, khi nhận được điện thoại của Hà Mộng Doanh, lập tức lại chạy về.

Tình huống sức khỏe của Hà lão gia không còn dồi dào như buổi sáng, nhưng kiên trì không chịu nằm trên giường, nên đành dựa vào ghế nghỉ ngơi, sau lưng và tay vịn đều có kê ghế.

- Ba. . .

Hà Duyên An vừa vào cửa, thấy dáng dấp của cha, nước mắt nhịn không được chảy xuống.

Trước đó, bao gồm cả chủ tịch Lý Trị Quốc, toàn thể các đồng chí Thường ủy đều tới Hà phủ thăm ông cụ. Đối với quyết định ông cụ kiên trì không chịu về bệnh viện, cũng không chịu tiếp tục dùng thuốc, các lãnh đạo đều có chút lo lắng. Nhưng bản thân ông cụ kiên trì, Hà Trường Chinh, Hà Đông Tiến cũng không miễn cưỡng, các lãnh đạo cũng hết cách.

Trong quá trình này, Liễu Tuấn vẫn ở tại Hà phủ, y có quan hệ mật thiết với Hà Vũ hệ, phía Trung ương hầu như người người đều biết. Nhưng nếu là lúc bình thường, ít nhiều gì còn phải chú ý đến mặt mũi. Thế nhưng ngày hôm nay tự nhiên có ngoại lệ, cũng không có một vị đồng chí lãnh đạo nào biểu thị ra chút "dị dạng" đối với việc lúc này Liễu Tuấn còn ở lại Hà phủ.

Nhìn thấy đứa con gái mình yêu tha thiết, trên mặt ông cụ nở nụ cười khoan thai, khó nhọc nói:

- Duyên An đã về là tốt rồi. . .

Hà Duyên An không chút nào lưu ý thân phận của mình, ngồi xổm xuống trước mặt ông cụ, cầm lấy đôi tay gày khô của cha, lệ cứ thế tuôn rơi.

Ông cụ khẽ vuốt ve đầu con gái, trên mặt lộ vẻ yêu thương. Giờ khắc này, lão tướng quân nửa cuộc đời chinh chiến cũng không khác gì một người cha bình thường.

Thời khắc ông cụ hấp hối, toàn bộ nhân viên thư ký và nhân viên phục vụ đều lui ra ngoài, trong phòng chỉ còn lại con cháu của Hà gia cùng với con cháu các lão chiến hữu của ông. Mọi người quây thành một cái vòng lớn.

Hà Nam Phương là một người trong đó.

Ông cụ khẽ cầm lấy tay của Nam Phương, trong mắt toát ra quang mang yêu thương, khẽ nói:

-. . . Nam Phương là một đứa trẻ tốt, có một cỗ khí cứng cỏi, rất giống ta khi còn bé. . .các con phải bồi dưỡng nó cho tốt. . .

Hà Mộng Doanh gật đầu, lệ tuôn như suối.

- Nha đầu, đừng khóc. . . cái tốt nào cũng có kết thúc, cả đời này của gia gia đã làm rất nhiều chuyện, đánh quỷ tử, đánh lão Tưởng, kiến thiết tổ quốc, không thẹn với lương tâm. . .Con cũng rất tốt, ta rất vui. . . làm từ thiện thì phải kiên trì, việc này có thể xem như sự nghiệp suốt đời để con đi làm, đừng vứt bỏ, ông trời sẽ phù hộ cho con.

- Vâng, cháu biết rồi. . .

Hà Mộng Doanh đưa tay lau nước mắt, mỉm cười gật đầu.

Ánh mắt Hà lão gia lại lướt qua trên mặt mọi người, rồi dừng lại trên mặt Liễu Tuấn.

Liễu Tuấn nặng nề gật đầu.

Khóe miệng ông cụ nở nụ cười vui mừng.

Buổi chiều 5 giờ 42 phút, ông cụ ngồi ngay ngắn trong chiếc ghế bành, thần thái an tường, chậm rãi nhắm lại hai tròng mắt.

Ngày kế, Trung ương đảng, Quốc vụ viện, Quân ủy thông báo tin buồn về Hà lão cho toàn thế giới.

Trung ương đảng đã dành cho sự đánh giá cao thượng về Hà lão: đảng viên ưu tú của Đảng ta, chiến sĩ chủ nghĩa cộng sản trung thành đã trải qua khảo nghiệm, nhà chính trị gia, nhà quân sự, người sáng lập quân đội nhân dân vĩ đại của giai cấp vô sản cùng người lãnh đạo xuất sắc. . . Tin buồn chỉ ra, Hà lão đã trường kỳ đảm nhiệm vị trí người lãnh đạo xuất sắc trên các chức vụ lãnh đạo quan trọng của Đảng và quân đội, trong cuộc đời dài chính trị đến 80 năm, hiến dâng cả đời, công huân lớn lao, luôn trung thành vì sự nghiệp giải phóng nhân dân cùng sự nghiệp kiến thiết XHCN của quốc gia, rất được sự kính yêu của toàn Đảng toàn quân cùng nhân dân toàn quốc